งานอภิบาลเยาวชนบนยอดดอย EP 1
งานอภิบาลเยาวชนบนดอย
พูดถึง เยาวชนคาทอลิก ทุกคนคงเข้าใจตรงกันว่า วัยรุ่นวัยหนุ่มวัยสาว ที่กำลังเติบโต ทั้งร่างกายสติปัญญาและวุฒิภาวะทุกด้านเป็นลูกของพะเจ้าโดยมีพระเยซูคริสตเจ้าเป็นศูนย์กลางชีวิต แต่เมื่อมีคำต่อท้าย คำเยาวชน….+ (บริบทพื้นที่)…. เช่น เยาวชนคาทอลิก (ในเมือง) เยาวชนคาทอลิก (บนดอย) ก็จะเกิดคำน่าสนใจในบริบทต่างๆ ที่มีความแตกต่างและมีความน่าสนใจหลากหลายเพิ่มขึ้นอีก
งานอภิบาล เยาวชนคาทอลิกบนดอย (สังฆมณฑลเชียงราย) เป็นอีกบริบทหนึ่งที่น่าสนใจอีกแง่หนึ่ง
สังฆมณฑลเชียงราย นับว่ามีเยาวชนที่มีจำนวนมากอีกสังฆมณฑลหนึ่ง และจุดเด่นและเอกลักษณ์ของเยาวชน เรามักจะรู้จักในนามของพี่น้องชาติพันธ์ชนเผ่าอาข่าเป็นพิเศษ เพราะกลุ่มคน หรือเยาวชนส่วนใหญ่เป็นชาติพันธ์ (อาข่า)
เยาวชนอาข่า มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวคือ มีความรักในการที่จะกล้าแสดงออกในรูแบบต่าง ๆได้ดีเป็นพิเศษส่วนใหญ่ เช่น การขับร้องเพลง การเต้น บุคคลิกของชาวอาข่าเป็นคนร่าเริงรักอิสระ
บรรพบุรุษจะมีการถ่ายทอดเรื่องราววิถีชีวิต ความเชื่อต่าง ๆ ให้กับลูกหลานผ่านทาง งานศิลปะในรูปแบบต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นดนตรี บทเพลง การเต้นรำ และการอธิษฐานภาวนา ตลอดจนถึงงานศิลปะหัถตกรรม งานปักผ้าลวดลายสัญลักษณ์อันงดงามลงบนเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายที่ แสดงถึงเอกลักษณ์ประจําชนเผ่า งานปักผ้าจึงเป็นสิ่งที่ผู้หญิงชาวเผ่าอาข่าทุกคนต้องเรียนรู้ตั้งแต่เด็ก โดยผู้ เป็นแม่เป็นผู้ถ่าย ทอด สอน ลูกหลาน เป็นต้นเยาวชนหญิง จึงเป็นผู้หนึ่งที่มีฝีมืออและความชํานาญเป็นเลิศในการปักลาย ผ้าที่มีความละเอียดและงดงามมาก งานปักของชนเผ่าอาข่าใช้สีสันสดใสสวยงาม ลวดลายปักบ่งบอกถึงความสัมพันธ์ระหว่างชีวิตมนุษย์และธรรมชาติ และยังสืบทอดลวดลายการปักลงบนผืน ผ้าต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
ดังนี้จะเห็น พื้นหลังของบรรดาเยาวชนนั้น มีเอกลักษณ์ต่างๆ มีความสัมพันธ์กันคือ
1. ลักษณะเยาวชน จะรักอิสระ รักวัฒนธรรม แสดงออกชัดเจน
2. ลักษณะบริบท เยาวชนจะได้รับการถ่ายทอดเรื่องราวชีวิตวัฒนธรรมผ่านทางศิลปะต่าง ๆ
3. ด้านความเชื่อ คริสตชนอ่าข่าได้ถ่ายทอดให้ลูกหลานเยาวชนจะมีความเชื่อความศรัทธาต่อพระเจ้า การอธิษฐานภาวนา และมีความศรัทธาต่อแม่พระพระนางมารีย์เป็นพิเศษ
4. เยาวชนรักการดนตรีและบทเพลง และการเต้นรำเป็นชีวิตจิตใจ
ดังนั้นในแนวทางอภิบาลเยาวชนนั้น จึงได้จัดแนวทางดารอภิบาลเป็นลักษณะเป็นสัดส่วนต่างๆ เพื่อความเอาใจใส่เยาชนได้อย่างทั่วถึงตามสภาพบริบท
แผนกเยาวชนสังฆมณฑลเชียงรายได้แบ่ง เขต กิจกรรมเยาวชนออกเป็น 3 ส่วน และส่วนพิเศษ 1 ส่วน ประกอบด้วยกลุ่มเยาวชน เป็น 3 เขต กับ 1 ส่วน คือ เขตพิเศษเขตอาสนวิหาร มีจิตตาธิการเยาวชน 4 คน และ ผู้ประสานงานเยาวชนสตรี และนักบวชหญิง 1 คน และจิตจาภิบาลเยาวชน 1 คน
แนวทางการอภิบาลเยาวชนแบ่งเป็น 4 รูปแบบ
1. ตามวัด
2. ตามเขต
3. ตามศูนย์
4. ตามหมู่บ้าน คำสอนสัญจร (เขตอาสนวิหาร)
วันนี้พ่อขอนำเสนอและแบ่งปันประสบการณ์งานอภิบาลในส่วนของงานอภิบาลในระดับวัดและบางส่วนที่เป็นประสบการณ์และโครงสร้างกิจกรรมต่างๆ
เริ่มจากระดับวัด งานอภิบาลเยาวชนในระดับวัดนั้น เราจะมีบุคคลากรพิเศษ ที่มีความน่าสนใจ คือ แต่ละวัดนั้น จะมีผู้นำสวดวัดละ 1 คน (ภาษาท้องถิ่นเรียกว่า”สล่า”) ทำหน้าที่ ผู้นำสวด ผู้ประสานงาน สอนคำสอน และที่สำคัญคือ เป็นผู้ที่ประสานงานและดูแลงานเยาวชนควบคู่ไปกับวัดด้วย
กลุ่มเยาวชน – ในแต่ละวัด จะมีกลุ่มเยาวชนและคณะกรรมการเยาวชนวัดอยู่
กิจกรรมต่างๆ
– แต่ละวัดจะมีกิจกรรมที่แตกต่างกันไป ซึ่งแบ่งกิจกรรมออกเป็น 3 ส่วน
– กิจกรรมประจำอาทิตย์
– กิจกรรมประจำเดือน
– กิจกรรมประจำปี
กิจกรรมประจำอาทิตย์
– กิจกรรมนี้เป็นแนวทางปฎิบัติของแต่ละวัดไม่ว่า วัดเล็ก วัดใหญ่ ก็จะมีกิจกรรมเป็นของตัวเองตามความเหมาะสมของวัดนั้นๆ – เช่น บางวัดจะมีการ ฝึกดนตรี ขับร้อง เรียนภาษา ฝึกอ่านพระวาจา ซ้อมช่วยพิธีกรรม- สวดภาวนาตามโอกาสต่างๆ
– คำสอนสัญจร เนื่องด้วยหมู่บ้านต่างๆอยู่ห่างไกล มีความยากลำบากในการมารวมกัน ทางทีมงานเยาวชนก็จะจัดช่วงเวลาและโอกาสต่างๆ ไปตามหมู่ต่างๆ พร้อมกับรวมเด็กๆ และเยาวชนเรียนคำสอน และกิจกรรมต่างๆ
กิจกรรมประจำเดือน – แต่ละเดือนจะมีพบปะพูดคุย มีอบรมบ้าง คำสอนบ้าง ขึ้นกับ สล่า (วัดนั้นๆ)
กิจกรรมประจำปี
– กิจกรรมเยาวชนปิกนิกร่วมกันประจำปี – กิจกรรมขับร้องเพลงส่งความสุขคริสต์มาส – กิจกรรมแลกของขวัญ
– กิจกรรมมอบสุขปีใหม่ให้น้อง – กิจกรรมทำไข่ปัสกา- กิจกรรมกีฬาเยาวชนสัมพันธ์ – กิจกรรมชุมนุมเยาวชนสังฆมณฑล
ประสบการณ์และความรู้ที่ได้รับจากงานอภิบาลเยาวชนบนดอยนั้นเป็นประสบการณ์ที่มีคุณค่ามาก เด็กและเยาวชนมีความหลากหลาย วัฒนธรรมเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนและสำคัญมากต่องานอภิบาลและจำเป็นต่อผู้อภิบาลที่จะต้องเรียนและทำความเข้าใจคุณค่าและความหมายของจิตวิญญาณวัฒนธรรมของวิถีชีวิตชุมชนและเยาวชนนั้นๆ จะเข้าถึงแก่นเยาวชนได้จำเป็นต้องเข้าถึงแก่นของวัฒนธรรม แก่นของวัฒนธรรมคือ “การสร้างจิตวิญญาณให้ละม้ายคล้ายคลึงกับชนเผ่านั้นๆ” และจะได้รู้ ได้สัมผัส ได้พบและเข้าใจ ว่าชุมชนต้องการอะไรจากพระศาสนจักร โดยเริ่มต้นจาก”พระฉบับแบบของพระเยซูเจ้านั่นคือ” คือ “Incarnation” การรับสภาพเป็นมนุษย์ คือ การปรับตัว การอยู่ และการจุ่มตัวในสภาพสังวัฒนธรรมเท่าที่สามารถ
บริบทของเยาวชนมีความหมากหลาย แต่ประเพณีวัฒนธรรม มีความเป็นระบบระเบียบมาก
สิ่งที่เป็นจุดเด่นและเอกลักษณ์ของเยาวชนที่ยังคงมีบทบาทและสืบทอดต่อๆไป คือ การอธิษฐานภาวนา และความศรัทธาต่อแม่พระ และการสวดภาวนาในโอกาสต่างๆ เยาวชนมักจะมาร่วมกิจกรรมเสมอๆ ไม่ขาด ยกเว้น ติดตารางเวลาเรียนต่างๆ
ธรรมชาติของบริบทเยาวชนนั้น มีรากฐานในการดูแลกันได้อย่างดี เพราะ บางพื้นที่ แม้บางทีคุณพ่อเอง ค่อยได้พบปะเยาวชนได้อย่างสม่ำเสมอ แต่มีสล่า (ผู้นำสวด) เป็นกำลังและทีมงานอภิบาลเยาวชนได้อย่างดี
ดังนั้น งานอภิบาลต่างๆ บนดอยนั้น บางทีแม้มีความเจริญก้าวหน้าทางสื่อและเทศโลโลยีต่างๆ และเนื่องด้วย ฐานของวิธีชีวิตชุมชนนั้น ยังคงมีความมั่นคงอยู่ เป็นต้น (โครงสร้างการอภิบาลวัดโดยมี สล่า ปู้จ๊อง และคณะกรรมการวัด ยังคงมีบทบาทช่วยเหลืองานอภิบาลให้กับกลุ่มเด็กและเยาวชนได้เป็นอย่างดี
แต่ทั้งนี้ ยังคงมีความเสี่ยงและมีความจำเป็นที่จะต้องปรับวิถีทางแนวทางอภิบาลเสมอๆ เพราะ เหตุผลทางการเปลี่ยนของยุคสมัย เทคโนโลยี ระบบสื่อสาร และสภาพสังคมที่ ตามกระแสยังมีเพิ่มขึ้นทุกวัน
ดังนั้น ศาสนา หลักธรรมคำสอน จึงมีความจำเป็นและสำคัญมากที่จะเป็นเครื่องมือ เสริมสร้างแก่นชีวิตบรรดาเยาวชนในการสู้ทวนกระแสสังคมที่เน้นวัตถุ และเงินตรา และสิ่งภายนอกทางกายภาพเท่านั้น
โดยประยุกต์หลักคำคำสอน พระวาจาพระเจ้าให้เข้ากับยุคสมัยทันต่อวิถีเยาวชนที่มีการเปลี่ยนแปลงทุกวัน
ขอพระพรและสันติสุขจากพระเจ้าสถิตอยู่กับเราทุกคน
-ขอบคุณครับ-
คุณพ่อธินากร ดำรงอุษาศีล
จิตตาภิบาลแผนกเยาวชนสังฆมณฑลเชียงราย
